Pierwsza pomoc przy zatruciu czadem – co zrobić krok po kroku?

Według Ministerstwa Spraw Wewnętrznych objawy zatrucia czadem są niezwykle groźne dla życia i zdrowia. Tlenek węgla to bezwonny i bezbarwny gaz, który powstaje ze spalania węgla, koksu, drewna, a także gazów, takich jak butan i propan. Zatrucie czadem może doprowadzić do śmierci dosłownie w kilka sekund, jeśli nie zostanie wykryty i leczony. MSWiA podkreśla, że najczęstszą przyczyną zagrożenia czadem mogą być niesprawne przewody kominowe, źle wietrzone pomieszczenia, wadliwe palniki gazowe. Jak więc powinna wyglądać pierwsza pomoc przy zatruciu czadem? I jakie są najczęstsze powikłania przy zatruciu tlenkiem węgla i jak można ich uniknąć. 

Czym jest czad i dlaczego jest tak niebezpieczny?

Czad, czyli tlenek węgla, to jeden z najgroźniejszych gazów, który może pojawić się w naszych domach w sezonie grzewczym. Zatrucie czadem jest realnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, a objawy są trudne do wykrycia na wczesnym etapie. Aby skutecznie się chronić, warto poznać symptomy zatrucia tlenkiem węgla i zasady pierwszej pomocy przedmedycznej. 

Czad powstaje na skutek niecałkowitego spalania różnych paliw, drewna, węgla, gazu ziemnego, czy oleju opałowego. Do nieszczęścia dochodzi w momencie, gdy urządzenia grzewcze, jak kuchenki gazowe, kominki, piecyki łazienkowe, piece na węgiel są uszkodzone i nie działają poprawnie. Tlenek węgla jest tak bardzo niebezpieczny, bo nie ma koloru, zapachu ani nawet smaku. Ludzki organizm nie jest w stanie go wyczuć i to jest główny powód, dla którego zatrucie tlenkiem węgla postępuje krok po kroku, niepostrzeżenie, aż do momentu, w którym jego stężenie we krwi jest niebezpieczne dla życia.    

Jak rozpoznać objawy zatrucia czadem?

Tlenek węgla łączy się z hemoglobiną we krwi i blokuje dostarczanie tlenu do wszystkich organów i tkanek. Organizm przestaje otrzymywać tlen, co powoduje różne problemy ze zdrowiem, a często niestety, także do śmierci. Zatrucie czadem postępowanie wymaga natychmiastowej reakcji, ponieważ każda sekunda jest bezcenna i może wręcz uratować nam życie. 

Objawy zatrucia czadem są najczęściej mylone z przeziębieniem, grypą czy nawet … uczuciem zmęczenia. Najbardziej typowe objawy zatrucia czadem to:

• ból głowy, 
• zawroty głowy, 
• nudności, 
• wymioty, 
• zaburzenia równowagi i orientacji, 
• osłabienie, 
• zaburzenia świadomości (do śpiączki włącznie), 
• drgawki, 
• ból w klatce piersiowej (szczególnie u osób z chorobą wieńcową), 
• nagłe zatrzymanie krążenia.

W zaawansowanym stadium może dojść do problemów z koncentracją, utraty orientacji, a nawet omdleń, czy zatrzymania akcji serca. Szybkie rozpoznanie objawów zatrucia czadem jest decydujące i pozwala na bezpieczne wyjście z tego groźnego stanu. Strażacy, którzy szkolą dzieci, młodzież i dorosłych, na spotkaniach informacyjnych, uważają, że warto poznać dobrze pierwsze symptomy zatrucia tlenkiem węgla, aby szybko zareagować i wezwać pomoc, gdy tylko będziemy podejrzewać, że mogło dojść do zatrucia czadem. 

Pierwsza reakcja na podejrzenie zatrucia czadem – co zrobić natychmiast?

Pierwsza pomoc przedmedyczna powinna być bardzo szybka. Za każdym razem, gdy podejrzewasz, że mogło dojść do zatrucia czadem, wykonaj następujące czynności: 

• Otwórz okna i drzwi, żeby przewietrzyć dom. Dla własnego bezpieczeństwa pamiętaj, że przebywanie w samym pomieszczeniu zagraża także Tobie.
• Jeśli jesteś w stanie, masz tyle sił, wyprowadź lub wynieś osoby z pomieszczenia.
• Jeśli poszkodowane osoby są nieprzytomne, ale nadal oddychają, ułóż ich w pozycji bezpiecznej na boku.
• Jeśli poszkodowany nie oddycha, natychmiast zacznij wykonywać sztuczne oddychanie i masaż serca.
• Wezwij pogotowie ratunkowe 999 lub, zadzwoń pod numer alarmowy 112. Przedstaw się i powiedz, że masz podejrzenie, bo osoby mają różne objawy zatrucia czadem. Służby ratunkowe mają specjalistyczny sprzęt, który daje możliwość podania tlenu, by szybko zneutralizować zatrucie. 
• Wyłącz dopływ gazu do palnika, piecyka lub kuchenki.

Pierwsza pomoc przy zatruciu czadem może dosłownie uratować ludziom życie, dlatego trzeba reagować błyskawicznie, ponieważ każda sekunda przebywania w tym miejscu coraz bardziej pogarsza stan osoby zatrutej. Natychmiastowe podjęcie czynności ratowniczych zwiększy jej szanse na przeżycie.  

Resuscytacja przy zatruciu czadem – kiedy i jak ją rozpocząć?

Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc przy zaczadzeniu? Trzeba zacząć od resuscytacji. Co to jest? Resuscytacja krążeniowo-oddechowa to po prostu wykonywanie uciskania mostka oraz sztucznego oddychania, metodą usta-usta w tempie 30 wdechów i dwa uciśnięcia klatki piersiowej, aby pobudzić serce do ponownego podjęcia pracy. 

W Polsce nie ma obowiązku wykonywania pełnej resuscytacji z oddechami ratunkowymi, ale jest obowiązek uciskania klatki piersiowej, jeśli poszkodowany nie oddycha. Jak właściwie udzielić pierwszej pomocy przy zatruciu czadem, jeśli osoba nie oddycha?

• Ułóż rozcapierzone dłonie na środku klatki piersiowej poszkodowanego, jedną na drugiej.
• Uciskaj klatkę piersiową na głębokość około 5-6 cm, z częstotliwością 100-120 ucisków na minutę.
• Kontynuuj uciskanie do momentu przyjazdu służb ratunkowych lub do czasu, gdy poszkodowany zacznie oddychać.

• Uciskanie klatki piersiowej ma podtrzymać krążenie krwi i dostarczać tlen do mózgu, nawet jeśli nie możemy wykonać pełnej resuscytacji z oddechami ratunkowymi. 

Jak prawidłowo podać tlen osobie zatrutej czadem?

Podanie tlenu osobie z objawami zatrucia czadem zatrutej czadem jest jednym z najważniejszych kroków w ratowaniu życia, ponieważ tlen pomaga usuwać tlenek węgla z hemoglobiny. Tlen podaje się w szpitalu lub przez specjalistyczne zespoły ratownicze np. Jednostki Straży Pożarnej, ale w niektórych przypadkach można go podać jeszcze przed przyjazdem służb. 

Jak więc prawidłowo podać tlen? Upewnij się, że osoba jest w pozycji półsiedzącej. Nałóż maskę tlenową szczelnie na twarz osoby poszkodowanej, upewniając się, że tlen płynie swobodnie. Potrzebne jest wysokie stężenie tlenu, a poszkodowany powinien go otrzymywać przez co najmniej kilka minut przed przybyciem ratowników. Szybkie podanie tlenu zmniejsza ryzyko powikłań po zatruciu tlenkiem węgla. To najważniejszy krok w pierwszej pomocy zatrucie czadem, który może uratować życie.
Chcesz się chronić przed tlenkiem węgla w trakcie sezonu grzewczego? Boisz się objawów zatrucia czadem? Chcesz zamontować czujki czadu i dymu w domu lub firmie czy obiekcie? Zachęcamy do kontaktu z nami. Firestop, jesteśmy po to, aby zapewnić Państwu komfort, bezpieczeństwo i spokój.