Gaszenie pożaru samochodu obrosło wieloma mitami, a jednym z najczęściej spotykanych jest powszechne przekonanie, że są wyjątkowo niebezpieczne, ponieważ grozą błyskawicznym wybuchem. Hollywoodzkie filmy pokazują spektakularne eksplozje zbiornika paliwa w sposób atrakcyjny i … nieprawdziwy.
Jak naprawdę wygląda procedura gaszenia samochodu spalinowego, elektrycznego lub auta hybrydowego z perspektywy Jednostek Straży Pożarnej? I jakie są najczęstsze przyczyny pożaru samochodu i czym gasić pożar samochodu każdego rodzaju? Dowiedz się, dlaczego warto umieścić gaśnicę w kabinie oraz poznaj skuteczne metody, które pozwolą Ci właściwie zareagować w takiej sytuacji.
Pożar samochodu – jakie są najczęstsze przyczyny?
Najczęstsze przyczyny pożarów samochodów: hybrydowych, spalinowych i elektrycznych, różnią się w zależności od technologii napędowych oraz złożoności instalacji. W Polsce wg statystyk Państwowej Straży Pożarnej, przeliczeniu na 100 tysięcy pojazdów, najczęstsze są pożary samochodów hybrydowych, następnie spalinowych, a najrzadziej elektrycznych.
Samochody hybrydowe mają dwa napędy, spalinowy i elektryczny i to właśnie zwiększa liczbę potencjalnych przyczyn pożaru:
- problemy z instalacją elektryczną,
- przegrzanie akumulatorów,
- przegrzanie silnika spalinowego,
- wycieki paliwa.
Zwarcia w hybrydach najczęściej wynikają z przeciążenia, uszkodzeń kabli lub wad produkcyjnych. Akumulatory, mogą się przegrzewać w wyniku uszkodzeń lub złego chłodzenia. Układ spalinowy może ulec przegrzaniu z powodu awarii chłodzenia. Wyciek oleju w hybrydach, mimo ich mniejszego zużycia paliwa, może prowadzić do zapłonu w kontakcie z gorącymi elementami silnika.
Samochody spalinowe są narażone na pożary związane z paliwem i układem mechanicznym. W tym przypadku najczęstszymi przyczynami pożaru samochodu spalinowego będą:
- wyciek paliwa,
- wadliwy układ wydechowy,
- przegrzanie silnika,
- problemy z instalacją elektryczną.
Wyciek benzyny lub oleju na gorący kolektor wydechowy to główna przyczyna pożarów w samochodach spalinowych. Nieszczelności w układzie wydechowym mogą prowadzić także do wycieku gazów, co zwiększa ryzyko zapłonu. Zwarcia w instalacji elektrycznej i uszkodzenia przewodów mogą powodować iskrzenie, zwłaszcza w nowoczesnych autach z licznymi systemami elektrycznymi. Przegrzanie silnika z powodu awarii układu chłodzenia lub wycieków płynu może doprowadzić do samozapłonu smarów i łatwopalnych substancji.
Samochody elektryczne mają inne przyczyny wybuchu ognia i są związane głównie z akumulatorami litowo-jonowymi i systemem elektrycznym:
- przegrzaniem akumulatorów,
- zwarciem w instalacji elektrycznej,
- uszkodzeniem akumulatorów w wyniku wypadku, czy kolizji,
- problemów z ładowaniem.
Akumulatory mogą się przegrzać w wyniku uszkodzeń lub wad konstrukcyjnych, co może prowadzić do samozapłonu. Zwarcia w systemie wysokiego napięcia mogą spowodować pożar. W wyniku kolizji uszkodzone ogniwa akumulatora stają się niestabilne i mogą się zapalić. Niewłaściwe ładowanie, złe kable lub przerwy w zasilaniu mogą również prowadzić do pożaru samochodów elektrycznych.
Jak rozpoznać ryzyko pożaru samochodu przed jego wybuchem?
Istnieją symptomy i sygnały ostrzegawcze, które sygnalizują pożary samochodów zarówno w samochodach spalinowych, jak i elektrycznych:
- Zapach spalenizny lub dym.
- Wysoka temperatura pod maską lub w kabinie pojazdu.
- Wycieki płynów: paliwa, oleju, płynu chłodzącego.
- Migające kontrolki ostrzegawcze na desce rozdzielczej.
- Zwarcie elektryczne.
- Nieprawidłowe działanie systemu ładowania w samochodach elektrycznych.
- Głośne odgłosy z silnika lub baterii.
- Uszkodzenia lub deformacje elementów pojazdu.
- Toksyny i opary.
- Dym spod maski lub podwozia.
Silny zapach spalenizny lub dym w samochodzie spalinowym może oznaczać przegrzanie silnika, wyciek oleju na gorące elementy układu wydechowego, lub problemy z elektryką. W elektrycznych pojazdach swąd spalonej elektroniki lub plastiku sugeruje zwarcie lub problemy z akumulatorami. Wzrost temperatury w obu typach pojazdów może wynikać z problemów z chłodzeniem lub mechanicznymi, a w samochodach elektrycznych może oznaczać przegrzanie baterii, co grozi pożarem. Kałuża pod samochodem, szczególnie z ostrym zapachem, może wskazywać na wyciek paliwa, oleju lub płynu chłodzącego, co stanowi zagrożenie. Kontrolki systemów chłodzenia i akumulatorów oraz wszelkie nietypowe dźwięki i sygnały ostrzegawcze powinny być natychmiast sprawdzone. W samochodach elektrycznych nagrzewanie się podczas ładowania brzęczenie lub syczenie sugeruje problemy z baterią. Uszkodzenia mechaniczne, deformacje obudowy baterii lub dym spod maski, czy podwozia są oznaką poważnego zagrożenia.
Czy woda jest bezpieczna do gaszenia pożaru samochodu?
Woda jest bezpieczna do gaszenia pożarów samochodów spalinowych, ale nie jest zawsze. W tych autach dominują płyny łatwopalne: paliwo, oleje, a w takich przypadkach woda nie tłumi dobrze ognia spowodowanego przez ciecze łatwopalne. Czym gasić pożar samochodu spalinowych? Do gaszenia pożaru samochodu spalinowego należy używać gaśnic pianowych lub proszkowych, które skutecznie gaszą cieczy łatwopalne.
Woda może być bezpieczna do gaszenia samochodów hybrydowych, ale należy zachować ostrożność z uwagi na obecność układów elektrycznych. Nowoczesne pojazdy hybrydowe mają zabezpieczenia przed porażeniem prądem, więc woda może być stosowana, szczególnie w przypadku pożarów ciał stałych, np. tapicerki. Czym gasić pożar samochodu z silnikiem hybrydowym? W przypadku niewielkich pożarów najbezpieczniej jest używać gaśnic proszkowych lub pianowych, które są w stanie zgasić zarówno ciecze łatwopalne, jak i pożary związane z instalacjami elektrycznymi.
Woda jest bezpieczna i skuteczna w gaszeniu pożaru samochodu elektrycznego, zwłaszcza w kontekście chłodzenia akumulatorów litowo-jonowych, które mogą się przegrzać i doprowadzić do tzw. termicznego rozbiegania i ponownie się zapalić nawet po kilku godzinach. Instalacje elektryczne w samochodach elektrycznych są zaprojektowane tak, aby były dobrze izolowane, co minimalizuje ryzyko porażenia prądem podczas gaszenia. Jak gasić samochody elektryczne? Woda jest jednym z najlepszych środków do gaszenia pożaru, szczególnie w większych pożarach obejmujących baterie, dlatego strażacy stosują chłodzenie wodą, aby zapobiec ponownemu zapłonowi.
Jaka gaśnica do gaszenia pożaru samochodu będzie najlepsza?
Dla samochodów hybrydowych, PHEV, ang. plug-in hybrid electric vehicles – sprawdzą się gaśnice proszkowe ABC lub pianowe AB, ponieważ są w stanie ugasić układy elektryczne oraz spalinowe.
W przypadku aut spalinowych – najlepsze będą gaśnice pianowe AB, ponieważ są skuteczne w gaszeniu cieczy łatwopalnych, jak benzyna i olej.
Właścicielom samochodów elektrycznych BEV, ang. battery electric vehicles – polecamy gaśnice proszkowe ABC lub wodne mgłowe typ F, ponieważ są nadzwyczaj skuteczne przy pożarach instalacji elektrycznych i mogą szybko schłodzić akumulatory.
Jak gasić samochody elektryczne – czym się to różni od gaszenia samochodów spalinowych?
W pojazdach spalinowych największym zagrożeniem jest pożar paliwa: benzyny, oleju napędowego, które może rozprzestrzenić się na większy obszar. Do gaszenia tego typu pożarów używa się często piany gaśniczej, która skutecznie odcina dopływ tlenu do palących się cieczy. W odróżnieniu od pojazdów spalinowych pożar w samochodzie elektrycznym wymaga bardzo dużej ilości wody. Czasami gaszenie pojazdu elektrycznego może trwać dłużej i być bardziej złożone, ponieważ baterie są bardzo trudne do schłodzenia. W Warszawie Krakowie czy Wrocławiu używa się specjalnych kontenerów z wodą, w których zanurza się cały pojazd, aby skutecznie schłodzić baterie.
Wyłączenie silnika i zabranie kluczyków to pierwszy krok, który zmniejsza ryzyko powiększenia pożaru. Zabranie kluczyka przy systemach bezkluczykowych, hands-free, wyklucza przypadkowe włączenie układów elektrycznych lub kontynuację pracy systemów w samochodzie elektrycznym.
Delikatne uchylenie maski z użyciem gaśnicy proszkowej lub pianowej to strategiczny krok w opanowywaniu pożaru, ale powinien być wykonywany z daleka. Gwałtownie podniesienie maski doprowadzi tlen, co wzmocni płomienie. Pożar pod maską się nasili, a ogień mogą wydostać się na zewnątrz, co grozi poparzeniami.
Czym gasić pożar samochodu? Ważne jest szybkie użycie gaśnicy, dlatego najlepiej przechowywać ją w kabinie, bo jej szybkie użycie może uratować pojazd przed większymi zniszczeniami. 1 kg gaśnica jest w zupełności wystarczająca do gaszenia samochodu, w początkowej fazie pożaru, ponieważ wyrzuca z siebie duże ilości proszku gaśniczego przez około 5-6 sekund. To wystarczy, jeśli tylko najpierw skierujesz gaśnicę w stronę ognia, a dopiero potem ją uruchomisz. Jeśli pojawił się ogień, pozostało już tylko 2-3 minuty na zgaszenie pożaru samochodu. Najlepiej sprawdzają się gaśnice proszkowe typu ABC lub pianowe, które są skuteczne w przypadku pożarów aut.
Dla bezpieczeństwa jak najszybciej wezwij jednostkę straży pożarnej, ponieważ pożar może wymknąć się spod kontroli. Jeśli ogień rozwija się szybko, natychmiast oddal się na bezpieczną odległość i wezwij służby ratunkowe, dzwoń do Państwowej Straży Pożarnej Tel. 889 lub na Numer Alarmowy Tel. 112.
Pamiętaj, że absolutnie każde auto w Polsce musi być wyposażone w profesjonalne gaśnice samochodowe, o czym mówi Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych pojazdów (Dz.U. 2016, poz. 2022).
Jeśli nie wiesz, jaka gaśnica sprawdzi się w Twoim aucie, skontaktuj się z nami, a nasz Zespół pomoże dobrać właściwą gaśnicę samochodową. Firestop.pl – jesteśmy po to, aby zapewnić Państwu komfort, bezpieczeństwo i spokój.